اگر دوست ندارید یک روز پسر کوچولو یا دخترکوچولوی شما پیش شما بیاید و بگوید دندان هایش را کرم خورده و سیاه شده است. پوسیدگی های دندان های کودکان معمولا از عمق شیارهای عمیق دندان های عقبی آغاز و باعث می شود در صورت بی توجهی به پوسیدگی های وسیع منجر شود. ولی دندانپرشک می تواند برای دندان های کودک شما کاری انجام دهد. فیشور سیلانت یا مهر موم کردن شیار دندان، روشی که از پوسیدگی دندا ن های کودک شما جلوگیری می کند و در عین حال فقط به اندازه یک جلسه زمان می برد.
فیشور سیلانت روند پوسیدگی دندان را کند می کند پیشگیری ۸۰ درصدی از پوسیدگی سطح جونده دندان ها با استفاده از روش فیشور سیلانت در برخی سطوح دندانی به ویژه سطوح جونده، شیارها و فرو رفتگیهایی وجود دارد که میتوان با فیشور سیلانت آنها را ترمیم کرد.
بررسی ها نشان می دهد اولین دندان لازم آسیای دایمی(دندان شماره ۶) بیش از ۶۰ درصد کودکان ایرانی در سن ۱۲ سالگی پوسیده می باشد، بنابراین علاوه بر ضرورت رعایت بهداشت دهان و دندان لازم است با روش هایی از جمله فلورایدتراپی و فیشور سیلانت از پوسیدگی دندان پیشگیری نمائیم
در اولین دندان آسیای دائمی )دندان ۶ سالگی) این شیارها عمیقتر هستند به علت آن که موهای مسواک آنقدر ظریف نیستند تا بتوانند عمق شیارها را تمیز کنند. مواد غذایی و میکروبها به خوبی از روی دندان پاک نمیشوند و با تجمع مواد غذایی و فعالیت میکروبها در این نواحی، مینای دندان ضعیف شده و پوسیدگی آغاز می شود.
وی گفت: برای پیشگیری از پوسیدگیهای سطح جونده، مواد مخصوصی به نام فیشورسیلانت وجود دارد که می توان از آنها برای بستن عمق شیارها به طور موثر استفاده کرد بدین ترتیب از تجمع مواد غذایی و میکروبها و پوسیدگی جلوگیری خواهد شد.
سن انجام فیشورسیلانت: مهمترین سن جهت انجام فیشور سیلانت شروع رویش دندانهای دائمی بوده که از ۶ الی ۱۵سالگی است، با توجه به اهمیت خاص دندان شش سالگی انجام فیشور سیلانت جهت نگهداری این دندان از اهمیت ویژهای برخوردار است. در واقع فیشورسیلانت برای دندانهای تازه رویش یافته، دندانهایی که دارای شیارهای عمیق مستعد پوسیدگی بوده و هیچ گونه علائم پوسیدگی در آنها وجود نداشته باشد، مناسب است.
نحوه انجام فیشورسیلانت گفت: انجام عملیات فیشور سیلانت بسیار آسان، کوتاه مدت و بدون درد بوده و نیاز به تزریق ندارد، روش کار بدین صورت است که ابتدا دندانپزشک دندان مورد نظر را با برس تمیز کرده سپس توسط نوعی اسید ملایم مخصوص فیشور سیلانت، دندان را برای چسباندن ماده سیلانت آماده میکند و در نهایت ماده سیلانت بر روی دندان قرار داده میشود و با بکارگیری نور فرابنفش ماده در شیارها محکم شده و سطحی بدون گیر غذایی در قسمت جونده دندان بوجود می آورند.
سیلانتها میتوانند سالهای زیاد بر روی دندان باقی بمانند. گاهی اوقات به علت جویدن مواد غذایی سخت، مانند آب نبات یا مواد غذایی چسبنده ممکن است از جا کنده شده و نیاز به اصلاح داشته باشد، بنابراین لازم است هر شش ماه یکبار سیلانتها بررسی شوند.
اولین ملاقات کودک با دندانپزشک
اولین ملاقات کودک ب دندانپزشک بسیار مهم است. این ملاقات باید بسیار زود، قبل از آنکه کودک درد و ناراحتی داشته باشد و تنها برای آشنایی و آموزش انجام شود.
دندانپزشکی را برای کودکتان انتخاب کنید که مهربان و صبور باشد، به کودکتان در یک مطب عجیب و غریب دندانپزشکی آرامش ببخشد و به کودکان علاقهمند باشد. قبل از آنکه کودکتان را به دندانپزشکی ببرید، باید او را آماده کنید، با او صحبت کنید و درباره رفتن به دندانپزشکی برای او توضیح دهید اما از جزئیات، حرفی به میان نیاورید. به او نگویید که <ترس> ندارد و یا دندانپزشک تو را <اذیت> نمیکند. زیرا بیان این کلمات کودکتان را حساس میکند. مراقب باشید که از تجربیات ناخوشایند خود در مطب دندانپزشکی حرفی به میان نیاورید. به او تاکید کنید که این معاینه برای سلامت دندانه و لثههای تو لازم است. به کودک دروغ نگویید. دندانپزشک، کودکان بسیار کوچک را، هنگامی که در آغوش مادر هستند معاینه میکند. در مورد بچههای بزرگتر، ممکن است دندانپزشک از شما بخواهد که از اتاق معاینه خارج شوید. بهتر است برای کسب نتیجه بهتر با دندانپزشک کودکتان همکاری کنید.
یکی از مهمترین دلایل اهمیت دندانهای شیری که شاید کمترین توجه به آن شده است، نقش آنها در زیبایی کودکان است. پوسیدگی دندانهای شیری و یا تیره شدن آنها توسط داروهای مختلف (مثلا قطره آهن) تاثیر نامطلوبی در زیبایی کودکان میگذارد و به دنبال آن کودک از ظاهر خود خجالت میکشد و اعتماد به نفس خود را از دست خواهد داد.
کودکانی که به علت دندان دردهای مداوم، پوسیدگیهای شدید و از بین رفتن نسج سالم دندانهای شیری،قادر به تغذیه مناسب نیستند،به مشکلات جسمی، اختلالات رشد و گاهی سوءتغذیه دچار میشوند. داشتن دندانهای شیری سالم، به کودکان این توانایی را میدهد که در یکی از بااهمیتترین مراحل رشد،تغذیهای مناسب و کافی داشته باشند.
دندانهای شیری سالم، راهنمای رویش صحیح دندانهای دائمی
هنگامی که دندانهای شیری در محیط دهان رویش یافتهاند، جوانه دندانهای دائمی در زیر آنها شکل گرفتهاند. در واقع این دندانهای شیری سالم، فضای لازم را برای دندانهای دائمی جایگزین خود حفظ میکنند تا دندانهای دائمی زیرین آنها به موقع و در جای مناسب خود رویش پیدا کنند. اگر یک دندان شیری زودتر از زمان مناسب خود،کشیده شود، دندانهای عقبی آن به سمت جلو حرکت کرده و فضای دندان کشیده شده را اشغال خواهد کرد. در نتیجه هنگامی که دندان دائمی زیرین دندان کشیده شده، به زمان رویش برسد، به دلیل نداشتن فضای کافی،رویش نابهجا خواهد داشت و یا نهفته باقی میماند و مشکلات ارتودنسی و ردیف نبودن دندانها را برای کودک ایجاد خواهد کرد. حتی اگر بین دندانهای شیری پوسیده شود و مقداری از نسج دندانها در اثر پوسیدگی از بین برود،دندان عقبی به اندازه نسج از دست رفته دندان جلویی به سمت جلو حرکت کرده و فضای دندان جلویی را اشغال خواهد کرد. بنابراین حتی پوسیدگیهای کوچک دندانهای شیری نیز باید به سرعت ترمیم شوند و حتیالامکان دندان شیری قابل نگهداری در دهان را نباید زودتر از موعد مقرر کشید.
دندانهای شیری سالم، تکلم زیبا
کودکانی که به دلیل پوسیدگی دندانهای شیری خود، خصوصا دندانهای جلویی خود را از دست میدهند، قادر نیستند به خوبی صحبت کنند و در هنگام تکلم دچار اشکال خواهند کرد.
دندانهای شیری تا حدود ۶ سالگی در دهان کودک باقی میمانند. در این سن اولین دندانهای شیری لق میشوند و میافتند. علت لق شدن دندانهای شیری این است که دندانهای دائمی با رویش به سمت دندانهای شیری و تماس با آنها، به تدریج، ریشه دندان شیری را تحلیل برده و با تحلیل رفتن کامل ریشه دندانهای شیری، این دندانها لق شده و میافتند. از حدود سن ۶ تا ۲۱سالگی کودکان در دوره دندانهای <مختلط> قرار دارند که در این سن مخلوط دندانهای شیری و دائمی در دهان کودک وجود دارد و به تدریج با افتادن تمام دندانهای شیری و جایگزین شدن دندانهای دائمی،شخص وارد دوره دندانهای دائمی خواهد شد. نکته مهم در مورد سن ۶ سالگی کودکان این است که در این سن، در انتهای دهان کودکان دندانهای دائمی بهنام دندان ۶ سالگی (اولین آسیای دائمی) رویش پیدا میکند. این دندانها در انتهای هر فک در هر طرف یک عدد و در مجموع در دهان ۴ عدد در حدود سن ۶ سالگی رویش پیدا میکنند و برای رویش آنها دندان شیری لق نخواهد شد بلکه این دندانها بهصورت مستقل در انتهای دهان رویش خواهند یافت. مراقبت و مسواک زدن صحیح این دندانها بسیار لازم است زیرا این دندانها کلید جفتگیری صحیح دندانهای دائمی خواهند بود.
دندانهای شیری از هنگام رویش در دهان نیاز به مراقبت دارند. از زمانی که دندانهای شیری در دهان رویش پیدا میکنند، باید تمیز شوند تا امکان پوسیدگی آنها کاهش یابد. برای کودکان زیر ۲ سال امکان مسواک زدن به روشهای معمول وجود ندارد. دندانهای کودکان زیر ۲ سال باید به کمک تکه گاز یا پارچه تمیز مرطوب، تمیز شود و یا از مسواکهای مخصوصی بهنام مسواک انگشتی که در انگشتان والدین قرار گرفته و به کمک موهای نرم آن، دندانهای کودک تمیز میشود، استفاده کرد.
شیرمادر، از غنیترین مواد غذایی است که در جهان هستی وجود دارد. این ماده غذایی سرشار از ویتامینها، املاح، پروتئینها و سایر موادی است که در حفظ سلامت آدمی موثر است. شیرمادر بهخاطر سازگاری زیادی که با بدن انسان دارد، امکان آلرژیها را به حداقل میرساند. مادرانی که کودکان خود را با شیرمادر تغذیه میکنند، به علت تماس کامل بدنی مادر و فرزند،رابطه عاطفی عمیق و کاملی را با کودک خود برقرار میکنند. کودکانی که با شیرمادر تغذیه میشوند کمتر دچار مشکلات گوارشی و دلدردهای شبانه میشوند. شیرمادر خطر آلودگی ندارد و از نظر اقتصادی نیز نسبت به شیرخشک بسیار بهصرفه است.
ارزش غذایی شیرمادر بسیار بالاست. شیرمادر منبع غنی از قند لاکتوز است که لاکتوز میتواند به جذب کلسیم نیز کمک کرده و در تراکم استخوانها و استحکام دندانهای کودکان بسیار موثر باشد. سدیم، پتاسیم، فسفات، پروتئین،آهن، انواع ویتامینها و آنتیبادیها از سایر مواد مفید موجود در شیرمادران است.
اما به یاد داشته باشید که شیرمادر نیز با تمام مزایا و فوایدش،بهخاطر داشتن قند قابل تخمیر لاکتوز، پوسیدگیزاست و به تمام مادرانی که کودکان خود را با شیرمادر تغذیه میکنند توصیه میشود، حتما بعد از آنکه کودکشان شیر نوشید،به او آب بخورانند تا دندانها تمیز شود و سطح دندانهای کودکشان را با یک گاز یا پارچه مرطوب،تمیز کنند.
مسواک زدن توسط مسواکهای عادی از حدود سن ۲ تا ۳ سالگی باید آغاز شود. برای کودکتان، مسواکی مناسب با اندازه دهانش تهیه کنید و فراموش نکنید که تا سن ۶ سالگی که کودک به طور کامل قادر به کنترل عضلات خود باشد،مسواک زدن برای کودک به عهده یکی از والدین است و مسواکی که کودک زیر ۶ سال برای خودش بزند. ارزش بهداشتی نخواهد داشت. به اندازه یک عدس از یک خمیر دندان دارای فلوراید بر روی مسواک قرار داده و حدود ۲ دقیقه تمام سطوح دندانهای کودکتان را لااقل ۲ بار در روز مسواک بزنید.