اگر دوست ندارید یک روز پسر کوچولو یا دخترکوچولوی شما پیش شما بیاید و بگوید دندان هایش را کرم خورده و سیاه شده است. پوسیدگی های دندان های کودکان معمولا از عمق شیارهای عمیق دندان های عقبی آغاز و باعث می شود در صورت بی توجهی به پوسیدگی های وسیع منجر شود. ولی دندانپرشک می تواند برای دندان های کودک شما کاری انجام دهد. فیشور سیلانت یا مهر موم کردن شیار دندان، روشی که از پوسیدگی دندا ن های کودک شما جلوگیری می کند و در عین حال فقط به اندازه یک جلسه زمان می برد.
فیشور سیلانت روند پوسیدگی دندان را کند می کند پیشگیری ۸۰ درصدی از پوسیدگی سطح جونده دندان ها با استفاده از روش فیشور سیلانت در برخی سطوح دندانی به ویژه سطوح جونده، شیارها و فرو رفتگیهایی وجود دارد که میتوان با فیشور سیلانت آنها را ترمیم کرد.
بررسی ها نشان می دهد اولین دندان لازم آسیای دایمی(دندان شماره ۶) بیش از ۶۰ درصد کودکان ایرانی در سن ۱۲ سالگی پوسیده می باشد، بنابراین علاوه بر ضرورت رعایت بهداشت دهان و دندان لازم است با روش هایی از جمله فلورایدتراپی و فیشور سیلانت از پوسیدگی دندان پیشگیری نمائیم
در اولین دندان آسیای دائمی )دندان ۶ سالگی) این شیارها عمیقتر هستند به علت آن که موهای مسواک آنقدر ظریف نیستند تا بتوانند عمق شیارها را تمیز کنند. مواد غذایی و میکروبها به خوبی از روی دندان پاک نمیشوند و با تجمع مواد غذایی و فعالیت میکروبها در این نواحی، مینای دندان ضعیف شده و پوسیدگی آغاز می شود.
وی گفت: برای پیشگیری از پوسیدگیهای سطح جونده، مواد مخصوصی به نام فیشورسیلانت وجود دارد که می توان از آنها برای بستن عمق شیارها به طور موثر استفاده کرد بدین ترتیب از تجمع مواد غذایی و میکروبها و پوسیدگی جلوگیری خواهد شد.
سن انجام فیشورسیلانت: مهمترین سن جهت انجام فیشور سیلانت شروع رویش دندانهای دائمی بوده که از ۶ الی ۱۵سالگی است، با توجه به اهمیت خاص دندان شش سالگی انجام فیشور سیلانت جهت نگهداری این دندان از اهمیت ویژهای برخوردار است. در واقع فیشورسیلانت برای دندانهای تازه رویش یافته، دندانهایی که دارای شیارهای عمیق مستعد پوسیدگی بوده و هیچ گونه علائم پوسیدگی در آنها وجود نداشته باشد، مناسب است.
نحوه انجام فیشورسیلانت گفت: انجام عملیات فیشور سیلانت بسیار آسان، کوتاه مدت و بدون درد بوده و نیاز به تزریق ندارد، روش کار بدین صورت است که ابتدا دندانپزشک دندان مورد نظر را با برس تمیز کرده سپس توسط نوعی اسید ملایم مخصوص فیشور سیلانت، دندان را برای چسباندن ماده سیلانت آماده میکند و در نهایت ماده سیلانت بر روی دندان قرار داده میشود و با بکارگیری نور فرابنفش ماده در شیارها محکم شده و سطحی بدون گیر غذایی در قسمت جونده دندان بوجود می آورند.
سیلانتها میتوانند سالهای زیاد بر روی دندان باقی بمانند. گاهی اوقات به علت جویدن مواد غذایی سخت، مانند آب نبات یا مواد غذایی چسبنده ممکن است از جا کنده شده و نیاز به اصلاح داشته باشد، بنابراین لازم است هر شش ماه یکبار سیلانتها بررسی شوند.
اولين ملاقات كودك با دندانپزشك
اولين ملاقات كودك ب دندانپزشك بسيار مهم است. اين ملاقات بايد بسيار زود، قبل از آنكه كودك درد و ناراحتي داشته باشد و تنها براي آشنايي و آموزش انجام شود.
دندانپزشكي را براي كودكتان انتخاب كنيد كه مهربان و صبور باشد، به كودكتان در يك مطب عجيب و غريب دندانپزشكي آرامش ببخشد و به كودكان علاقهمند باشد. قبل از آنكه كودكتان را به دندانپزشكي ببريد، بايد او را آماده كنيد، با او صحبت كنيد و درباره رفتن به دندانپزشكي براي او توضيح دهيد اما از جزئيات، حرفي به ميان نياوريد. به او نگوييد كه <ترس> ندارد و يا دندانپزشك تو را <اذيت> نميكند. زيرا بيان اين كلمات كودكتان را حساس ميكند. مراقب باشيد كه از تجربيات ناخوشايند خود در مطب دندانپزشكي حرفي به ميان نياوريد. به او تاكيد كنيد كه اين معاينه براي سلامت دندانه و لثههاي تو لازم است. به كودك دروغ نگوييد. دندانپزشك، كودكان بسيار كوچك را، هنگامي كه در آغوش مادر هستند معاينه ميكند. در مورد بچههاي بزرگتر، ممكن است دندانپزشك از شما بخواهد كه از اتاق معاينه خارج شويد. بهتر است براي كسب نتيجه بهتر با دندانپزشك كودكتان همكاري كنيد.
يكي از مهمترين دلايل اهميت دندانهاي شيري كه شايد كمترين توجه به آن شده است، نقش آنها در زيبايي كودكان است. پوسيدگي دندانهاي شيري و يا تيره شدن آنها توسط داروهاي مختلف (مثلا قطره آهن) تاثير نامطلوبي در زيبايي كودكان ميگذارد و به دنبال آن كودك از ظاهر خود خجالت ميكشد و اعتماد به نفس خود را از دست خواهد داد.
كودكاني كه به علت دندان دردهاي مداوم، پوسيدگيهاي شديد و از بين رفتن نسج سالم دندانهاي شيري،قادر به تغذيه مناسب نيستند،به مشكلات جسمي، اختلالات رشد و گاهي سوءتغذيه دچار ميشوند. داشتن دندانهاي شيري سالم، به كودكان اين توانايي را ميدهد كه در يكي از بااهميتترين مراحل رشد،تغذيهاي مناسب و كافي داشته باشند.
دندانهاي شيري سالم، راهنماي رويش صحيح دندانهاي دائمي
هنگامي كه دندانهاي شيري در محيط دهان رويش يافتهاند، جوانه دندانهاي دائمي در زير آنها شكل گرفتهاند. در واقع اين دندانهاي شيري سالم، فضاي لازم را براي دندانهاي دائمي جايگزين خود حفظ ميكنند تا دندانهاي دائمي زيرين آنها به موقع و در جاي مناسب خود رويش پيدا كنند. اگر يك دندان شيري زودتر از زمان مناسب خود،كشيده شود، دندانهاي عقبي آن به سمت جلو حركت كرده و فضاي دندان كشيده شده را اشغال خواهد كرد. در نتيجه هنگامي كه دندان دائمي زيرين دندان كشيده شده، به زمان رويش برسد، به دليل نداشتن فضاي كافي،رويش نابهجا خواهد داشت و يا نهفته باقي ميماند و مشكلات ارتودنسي و رديف نبودن دندانها را براي كودك ايجاد خواهد كرد. حتي اگر بين دندانهاي شيري پوسيده شود و مقداري از نسج دندانها در اثر پوسيدگي از بين برود،دندان عقبي به اندازه نسج از دست رفته دندان جلويي به سمت جلو حركت كرده و فضاي دندان جلويي را اشغال خواهد كرد. بنابراين حتي پوسيدگيهاي كوچك دندانهاي شيري نيز بايد به سرعت ترميم شوند و حتيالامكان دندان شيري قابل نگهداري در دهان را نبايد زودتر از موعد مقرر كشيد.
دندانهاي شيري سالم، تكلم زيبا
كودكاني كه به دليل پوسيدگي دندانهاي شيري خود، خصوصا دندانهاي جلويي خود را از دست ميدهند، قادر نيستند به خوبي صحبت كنند و در هنگام تكلم دچار اشكال خواهند كرد.
دندانهاي شيري تا حدود ۶ سالگي در دهان كودك باقي ميمانند. در اين سن اولين دندانهاي شيري لق ميشوند و ميافتند. علت لق شدن دندانهاي شيري اين است كه دندانهاي دائمي با رويش به سمت دندانهاي شيري و تماس با آنها، به تدريج، ريشه دندان شيري را تحليل برده و با تحليل رفتن كامل ريشه دندانهاي شيري، اين دندانها لق شده و ميافتند. از حدود سن ۶ تا ۲۱سالگي كودكان در دوره دندانهاي <مختلط> قرار دارند كه در اين سن مخلوط دندانهاي شيري و دائمي در دهان كودك وجود دارد و به تدريج با افتادن تمام دندانهاي شيري و جايگزين شدن دندانهاي دائمي،شخص وارد دوره دندانهاي دائمي خواهد شد. نكته مهم در مورد سن ۶ سالگي كودكان اين است كه در اين سن، در انتهاي دهان كودكان دندانهاي دائمي بهنام دندان ۶ سالگي (اولين آسياي دائمي) رويش پيدا ميكند. اين دندانها در انتهاي هر فك در هر طرف يك عدد و در مجموع در دهان ۴ عدد در حدود سن ۶ سالگي رويش پيدا ميكنند و براي رويش آنها دندان شيري لق نخواهد شد بلكه اين دندانها بهصورت مستقل در انتهاي دهان رويش خواهند يافت. مراقبت و مسواك زدن صحيح اين دندانها بسيار لازم است زيرا اين دندانها كليد جفتگيري صحيح دندانهاي دائمي خواهند بود.
دندانهاي شيري از هنگام رويش در دهان نياز به مراقبت دارند. از زماني كه دندانهاي شيري در دهان رويش پيدا ميكنند، بايد تميز شوند تا امكان پوسيدگي آنها كاهش يابد. براي كودكان زير ۲ سال امكان مسواك زدن به روشهاي معمول وجود ندارد. دندانهاي كودكان زير ۲ سال بايد به كمك تكه گاز يا پارچه تميز مرطوب، تميز شود و يا از مسواكهاي مخصوصي بهنام مسواك انگشتي كه در انگشتان والدين قرار گرفته و به كمك موهاي نرم آن، دندانهاي كودك تميز ميشود، استفاده كرد.
شيرمادر، از غنيترين مواد غذايي است كه در جهان هستي وجود دارد. اين ماده غذايي سرشار از ويتامينها، املاح، پروتئينها و ساير موادي است كه در حفظ سلامت آدمي موثر است. شيرمادر بهخاطر سازگاري زيادي كه با بدن انسان دارد، امكان آلرژيها را به حداقل ميرساند. مادراني كه كودكان خود را با شيرمادر تغذيه ميكنند، به علت تماس كامل بدني مادر و فرزند،رابطه عاطفي عميق و كاملي را با كودك خود برقرار ميكنند. كودكاني كه با شيرمادر تغذيه ميشوند كمتر دچار مشكلات گوارشي و دلدردهاي شبانه ميشوند. شيرمادر خطر آلودگي ندارد و از نظر اقتصادي نيز نسبت به شيرخشك بسيار بهصرفه است.
ارزش غذايي شيرمادر بسيار بالاست. شيرمادر منبع غني از قند لاكتوز است كه لاكتوز ميتواند به جذب كلسيم نيز كمك كرده و در تراكم استخوانها و استحكام دندانهاي كودكان بسيار موثر باشد. سديم، پتاسيم، فسفات، پروتئين،آهن، انواع ويتامينها و آنتيباديها از ساير مواد مفيد موجود در شيرمادران است.
اما به ياد داشته باشيد كه شيرمادر نيز با تمام مزايا و فوايدش،بهخاطر داشتن قند قابل تخمير لاكتوز، پوسيدگيزاست و به تمام مادراني كه كودكان خود را با شيرمادر تغذيه ميكنند توصيه ميشود، حتما بعد از آنكه كودكشان شير نوشيد،به او آب بخورانند تا دندانها تميز شود و سطح دندانهاي كودكشان را با يك گاز يا پارچه مرطوب،تميز كنند.
مسواك زدن توسط مسواكهاي عادي از حدود سن ۲ تا ۳ سالگي بايد آغاز شود. براي كودكتان، مسواكي مناسب با اندازه دهانش تهيه كنيد و فراموش نكنيد كه تا سن ۶ سالگي كه كودك به طور كامل قادر به كنترل عضلات خود باشد،مسواك زدن براي كودك به عهده يكي از والدين است و مسواكي كه كودك زير ۶ سال براي خودش بزند. ارزش بهداشتي نخواهد داشت. به اندازه يك عدس از يك خمير دندان داراي فلورايد بر روي مسواك قرار داده و حدود ۲ دقيقه تمام سطوح دندانهاي كودكتان را لااقل ۲ بار در روز مسواك بزنيد.